DEVAM: 3- EZANDAKİ
SÜNNET BABI
حَدَّثَنَا
أَبُو بَكْرِ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ.
حَدَّثَنَا
حفص بن غياث،
عن أشعث، عن
الحسن، عن
عثمان بن أبي
العاص؛ قَالَ:
-
كان آخر ما
عهد إلى
النَبِي
صَلَى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَم أن لا
أتخذ مؤذناً
يأخذ على الأذان
أجراً.
Osman bin
Ebi'l-As (r.a.)'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir :
Nebi {Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in bana yaptığı son tavsiye ezan için ücret alan bir müezzini
ittihaz etmemem idi."
Diğer tahric:
Ebu Davud, Nesai, Tirmizi ve El-Hakim
AÇIKLAMA :
EI-Menhel
yazarı, bu hadis ile ilgili olarak aşağıdaki ma'lumatı vermiştir:
''Hadisin
zahiri, ezan için ücret almanın nehyine delalet eder. Bu hususta alimler
arasında ihtilaf ve verdikleri tafsilat vardır:
1- Ebu Hanife
ve bazı alimlere göre ezan okumak için ücret almak şart koşulmuş ise, bu ücret
haramdır. Bunların delillerinden birisi mezkur hadistir. Delillerinden birisi
de İbn-i Hibban'ın rivayet ettiği şu mealdeki hadistir:
'Adamın birisi
İbn-i Ömer (r.a.)'e: Ben Allah yolunda gerçekten seni severim, demiş. İbn-i
Ömer (r.a.) de Ona: Ben, Allah yolunda gerçekten senden nefret ederim, diye
karşılık vermiş. Adam: Sübhanellah! Ben Allah yolunda seni seviyorum. Sen Allah
yolunda bana buğzediyorsun, deyince İbn-i Ömer (r.a.): Evet. Çünkü sen okuduğun
ezan için ücret istersin, demiştir.' Bir başka delilleri de İbn-i Mes'ud
(r.a.)'den rivayet olunan şu mealdeki hadistir:
'Dört şey
vardır ki, onlar üzerinde ücret alınmaz. Bu şeyler: Ezan, Kur'an okumak, miras
taksimini hesaplamak ve şer'i hüküm vermektir. '
2- Şafiiler'in
üç görüşü vardır. En sıhhatli kavle göre; Devlet reisi, hazineden veya kendi
malından ezan ücretini ödeyebilir. Cemaattan olanlar veya başka şahıslar kendi mallarından
ezan ücretini ödeyebilirler. İkinci görüşe göre; hiç kimsenin ezan ücretini
ödemesi caiz değildir. Üçüncü görüşe göre; Devlet yetkilisi ödeyebilir,
şahıslar ödeyemez.
3- Hanbeli
mezhebine göre fahri olarak ezan okuyacak kimse bulunursa, ücretli müezzin
tutmak caiz değildir. Aksi takdirde hazineden nafakası ödenir. Evzai de böyle
demiştir.
4- Malikiler'e
göre iki görüş vardır. İbnü'l-Arabi: "Sahih kavle göre; ezan, namaz
kıldırmak, şer'i hüküm vermek ve bilumum dini hizmetlerin ifası için ücret
almak caizdir. Çünkü halife, bütün dini hizmetlerin yöneticisi olarak ücret
alır. Devlet memurları, onun adına çalıştıkları için onun gibi ücret almaları
tabiidir. Bunun temel delili : Nebi (s.a.v.)'in şu mealdeki hadisidir:
"Zevcelerimin
nafakasından ve atadığım valinin masrafından sonra bıraktığım bu şey
sadakadır.''
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ :
1- Kavmin
büyüğü müezzin tutarak halkın namazlarını cemaatla kılmalarına yardımcı
olmalıdır.
2- Müezzin,
ezan okumak için ücret istememelidir. Bu husustaki alimlerin görüşlerini
yukarıda anlattık.